Criss Cross Jazz - Interview with Gerry Teekens (2016)

Een label moet de visie van de producent belichamen

Cyriel Pluimakers

Een gesprek met Gerry Teekens, oprichter en nog altijd producent van het befaamde Criss Cross Jazz label.

Een van de meest actieve producenten in de internationale jazzwereld is de voormalige drummer Gerry Teekens (1935). Op zijn bekende Criss Cross Jazz label bracht hij sinds 1982 bijna 400 producties uit. Artiesten als Kenny Garrett, Ralph Moore, Eric Alexander, John Swana en Mark Turner maakten er hun debuut. Criss Cross geniet een wereldwijde faam bij de fijnproevers en met name in de Verenigde Staten en Japan staat het label hoog in aanzien. Voor zijn vele verdiensten ontving Gerry Teekens in 2000 op het North Sea Jazz Festival de Bird Award.

Den Haag

In Den Haag geboren en getogen, kwam Gerry op de middelbare school met de jazz in contact. "Toen ik zo’n vijftien jaar was hadden we regelmatig schoolfeesten. Daar trad de Dutch Swing College Band op en die muziek sprak mij aan. Het gevolg was dat ik regelmatig platen ging kopen en ook zelf jazz wilde spelen," vertelt Gerry Teekens wanneer we hem spreken in Enschede. Vooral het drumstel sprak hem aan en hij spaarde snel een set bij elkaar. Gerry trad veel op met pianist Rob Agerbeek en The Lion Hill Jazzmen. "We waren echte boogie-woogie specialisten en speelden veel in Haagse jazzclubs en de rest van Nederland. Ondertussen maakte de groep van Rob Agerbeek ook een hele muzikale ontwikkeling door, van de boogie woogie van Albert Ammons, via de swing van Erroll Garner en Oscar Peterson naar de hardbop van Horace Silver. Daarnaast kocht ik veel platen en vooral de muziek op de Blue Note lp ‘A Night at Birdland’ van drummer Art Blakey vond ik fantastisch. De voorloper van de legendarische Jazz Messengers."

Deze hardbop sprak de jonge drummer ontzettend aan en vervolgens ging hij professioneel de boer op. "Met Frans Elsen en Rob Agerbeek speelde ik veel op Amerikaanse legerbases in Duitsland, Frankrijk en Spanje. Onze op Amerikaanse leest geschoeide muziek vond een gretig gehoor bij de militairen." Bovendien kon hij daar alle recente jazzplaten krijgen. Voor een paar dollar per plaat kocht hij muziek van Sonny Rollins, Thelonious Monk, Hank Mobley en Kenny Dorham. Maar een vervelende ervaring met een onbetrouwbare impresario, die zijn afspraken niet nakwam, deed Gerry besluiten een punt te zetten achter zijn muzikantencarrière.

Verzamelaar

Medio jaren zestig vestigde hij zich, inmiddels getrouwd, in Enschede omdat hij daar gemakkelijk aan een huis kon komen. Voor zijn levensonderhoud haalde hij snel zijn MO Duits, waarna hij leraar werd op een middelbare school. Een loopbaan die 25 jaar zou duren.

Gerry ontwikkelde zich tot een fanatiek verzamelaar van jazzplaten. Het liefst ging hij op zoek naar echte Amerikaanse persingen en in de loop van de jaren zeventig kwamen daar de ‘virgin vinyl’ lp’s uit Japan bij. "Het was bijna onmogelijk om in Nederland de platen te kopen waar ik naar op zoek was. Dus bestelde ik ze al snel rechtstreeks in het buitenland. Meestal moest ik meerdere exemplaren bestellen, anders vonden ze de order niet interessant. Ik liet altijd een voorraadje platen overkomen, die ik dan weer distribueerde onder mijn vrienden en kennissen. Hierdoor heb ik veel jazzliefhebbers en verzamelaars leren kennen." Naast de handel in platen, organiseerde Gerry ook tournees met Jimmy en Doug Raney, Warne Marsh, Lee Konitz, Lou Levy, Teddy Edwards en Allen Eager. Ook organiseerde hij concerten met Tete Montoliu, Barney Wilen, Peter Ind, Dexter Gordon en Johnny Griffin.

Criss Cross Jazz

Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan. Begin jaren tachtig besloot Gerry om een eigen label op te richten: Criss Cross Jazz. Vernoemd naar de beroemde compositie van Thelonious Monk. In 1981 ging hij voor het eerst de studio in met gitarist Jimmy Raney en diens zoon Doug, contrabassist Jesper Lundgaard en Eric Ineke aan de drums. Deze opnames zouden een jaar later uitgebracht worden als ‘Raney ‘81’. Een voltreffer vormt de tweede productie van het nog jonge label, met tenorsaxofonist Warne Marsh, pianist Hank Jones, bassist George Mraz en drummer Mel Lewis: ‘Star Highs’. Marsh en Jones waren aanwezig op het NOS Meervaart Jazz Festival en Gerry wist de musici te verleiden tot een incidentele samenwerking, die een fantastische plaat opleverde. Met deze meesterzet schreef hij jazzgeschiedenis.

Vervolgens gaf hij ruimte aan klassiekers als Johnny Coles, Clifford Jordan, Junior Cook, Clifford Jordan, Pete Christlieb , Kirl Lightsey, Philip Catherine en Kenny Barron. Na deze fase gaf hij met name aandacht aan nieuwe en jonge musici als Brian Lynch, Mike Ledonne, Ray Drummond, Steve Nelson, John Swana, Tad Shull, Don Braden en Javon Jackson.

"Ik neem muziek op omwille van de muziek en ik ga uit van de ideeën van de musici", merkt Gerry Teekens op. "Als onafhankelijk label kan ik dat doen. Het oordeel van musici staat bij mij hoog in het vaandel. Ik luister altijd goed naar suggesties van de musici. Zo vertelde Kirk Lightsey me ooit over het supertalent Kenny Garrett. Ook hecht ik erg aan een persoon die zelf verantwoordelijk is voor de hele productie, net zoals Alfred Lion dat was bij Blue Note en Orrin Keepnews bij Riverside. Een label moet de visie van de producent belichamen."

Vrije hand

Een speciaal oor heeft hij voor de kwaliteit van de ritmesectie en met name de drummer. Als geen ander weet hij wat de invloed is van dit instrument. Een slagwerker kan een sessie maken of breken. Illustere namen als Kenny Washington, Marvin Smith, Bill Stewart, Jeff ‘Tain’ Watts, Billy Hart, Clarence Penn en Donald Edwards sieren zijn catalogus. Jazzmusici nemen graag op voor Criss Cross, omdat het een van de weinige labels is die hun de vrije hand geeft in hun artistieke intenties.

Was Criss Cross in het begin met name bop-georiënteerd, inmiddels treffen we alle mogelijke actuele jazzstijlen in de catalogus aan. De meeste albums uit de begintijd werden opgenomen door de Nederlander technicus Max Bolleman. Ook was Gerry een aantal keren te gast in de studio van de beroemde Amerikaan Rudy van Gelder. Sinds december 1999 neemt Gerry Teekens op in Systems Two Recording Studios in Brooklyn. Hij vindt het belangrijk dat de sound van zijn label herkenbaar is en daarvoor is het noodzakelijk dat er opgenomen wordt op dezelfde plek en liefst met dezelfde engineer. De meeste recente producties zijn opgenomen door Michael Marciano.

Een probleem vormen de huidige ontwikkelingen, waarbij veel muziekliefhebbers al tevreden zijn met de dubieuze geluidskwaliteit van YouTube en Spotify. Aan geluidsdragers geeft de jonge generatie niet graag geld uit. "In New York, de hoofdstad van de jazz, is geen serieuze cd-winkel meer te vinden", vertelt Gerry. "Het medium zal niet lang meer meegaan, daarom bied ik de muziek ook aan op iTunes en eMusic."

Vogelvlucht

Wanneer we de meest recente zes releases uit 2016 onder de loep nemen, treffen we drie door Amerikanen geleide producties aan, een Latin-cd van de uit Venezuela afkomstige Luis Perdomo en twee producties die geleid worden door Russische musici: pianist Misha Tsiganov en bassist Boris Kozlov. Jazz is een internationale taal en Criss Cross is daar de belichaming van. "Met name in New York wordt heel goede muziek gespeeld, de beste musici van de wereld gaan ernaartoe. En die Russen, ja, die spelen echt goed jazz."

Met Criss Cross Jazz krijg je een aardig beeld van wat er in New York allemaal speelt. Pianist Misha Tsiganov geeft met het album ‘Spring Feelings’ een hedendaagse interpretatie van de bebop. Met de uit Rusland afkomstige trompettist Alex Sipiagin en tenorsaxofonist Seamus Blake in de frontline wordt er energiek gemusiceerd op een drietal standards maar met name op prachtige nieuwe composities van Tsiganov.

Op de cd ‘Reflections’ is trombonist Conrad Herwig co-leader met de Russische tenorsaxofonist Igor Butman. Deze laatste oogstte ooit wereldroem door met de president Bill Clinton te jammen tijdens een staatsbezoek. Butman gaat door voor de beste saxofonist uit deze contreien en maakt zijn reputatie volledig waar. Hij speelt krachtig, heeft een vol geluid en weet zijn omgeving op te hitsen tot grote muzikale hoogten. Ook trompettist Alex Sipiagin doet een forse duit in het zakje en de aanwezigheid van drummer Jeff ‘Tain’ Watts vormt een muzikale kers op de taart.

Slagwerker Donald Edwards presenteert met ‘Prelude to Real Life’ een hedendaagse versie van de bekende fusion. Muziek die onder zijn leiding nooit oubollig wordt, met veel ruimte voor energieke musici als tenorsaxofonist Walter Smith III en gitarist David Gilmore. Vocaliste Vivian Sessoms versterkt op een drietal nummers de gelederen.

Fakkeldrager

Pianist Luis Perdomo vormt een van de fakkeldragers van de postbop. Op het album ‘Spirits and Warriors’ wordt traditionele bebop verrijkt met Zuid-Amerikaanse ritmes. Ook hier treffen we trompettist Alex Sipiagin aan, een van de favorieten van de Criss Cross stal. Tenorsaxofonist Mark Shim vormt een actuele versie van Blue Note-klassieker Joe Henderson. Hij speelt iets rauwer dan de grootmeester. Contrabassist Ugonna Okegwo en drummer Billy Hart zetten met hun weergaloze spel de studio in vuur en vlam.

Op de cd ‘Let’s Call The Whole Thing Off’ spelen de tenorsaxofonisten Seamus Blake en Chris Cheek, pianist Ethan Iverson, contrabassist Matt Penman en drummer Jochen Rueckert. In het repertoire treffen we niet alleen standards aan, maar ook nieuwe composities als ‘Choro Blanco’ van Seamus Blake en ‘Lunar’ van Chris Cheek. Schitterend is de uitvoering van het titelnummer van de cd. Deze droomband, die ook wel als ‘Reeds Ramble’ door het leven gaat, toont aan dat ongekunstelde jazz nog steeds springlevend is. Een luisterfeest, dat naar meer doet verlangen.

Gitarist David Gilmore keert terug op de trio-cd van contrabassist Boris Kozlov ‘Conversations at The Well’ met de inspirerende Rudy Royston achter de drums. Kozlov heeft een waanzinnige drive en Gilmore krijgt de ruimte voor zijn uitgebreide improvisaties. Klassiekers van onder meer Bill Evans, Charles Mingus, Wayne Shorter, Thelonious Monk en Keith Jarrett worden in een hedendaags jasje gegoten. Meeslepend is ‘Headless Blues’ een compositie van de drie bandleden.

North Sea Jazz

Met zijn visie op de actuele jazz toont Gerry aan dat er in de New Yorkse jazz veel interessants gebeurt. "Elk jaar stuur ik mijn cd’s op naar de programmeurs van North Sea Jazz maar sinds 2000 toen ik uit handen van de organisatie de Bird Award ontving, boeken ze mijn artiesten niet meer. Kon ik in dat jaar in een speciale zaal nog een heel dagprogramma met Criss Cross Jazz vullen, nu krijgt bijna niemand meer een podium. Voor deze jazz is waarschijnlijk geen markt meer."

Een hartenkreet die na de laatste edities in Rotterdam bij veel jazzliefhebbers na echoot en het zou directie en staf van het festival sieren als ze dit tegengeluid serieus nemen. Tijd om het kussen op te schudden.

Misha Tsiganov, SPRING FEELINGS, Criss Cross Jazz 1384, februari 2016
Conrad Herwig & Igor Butman, REFLECTIONS, Criss Cross Jazz 1385, februari 2016
Donald Edwards, PRELUDE TO REAL LIFE, Criss Criss Cross Jazz 1386, februari 2016
Luis Perdomo, SPIRITS AND WARRIORS, Criss Cross Jazz 1387, mei 2016
Seamus Blake & Chris Cheek, LET’S CALL THE WHOLE THING OFF, Criss Cross Jazz 1388, mei 2016
Boris Kozlov, CONVERSATIONS AT THE WELL, Criss Cross Jazz 1389, mei 2016

20 juli 2016